شکم ناحیه بزرگی از بدن است و در حفره شکمی آن چندین اندام قرار دارند که ممکن است در زمانهای مختلف باعث درد شوند. به طور کلی، درد شکم، که به آن درد معده نیز گفته میشود، جدی نیست و به سرعت برطرف میشود. در مقابل، بیماریهای جدی مانند سرطان اغلب تا مراحل پیشرفتهتر باعث درد نمیشوند.
اعصاب مرتبط با اندامهای مختلف شکم، محل احساس درد شما را تعیین میکنند: یا در ناحیه بالایی زیر دندهها، در وسط شکم اطراف ناف، در ناحیه پایین شکم یا در تمام قسمتها. درد معده را میتوان بسته به علت آن به روشهای مختلفی توصیف کرد.
انواع درد شکم
گرفتگیها ممکن است ناشی از گاز باشند و اغلب با اسهال همراه هستند. درد قولنجی، که به صورت موجی بالا و پایین میرود، میتواند با اندامهایی مانند کیسه صفرا یا کلیه مرتبط باشد. درد عمومی و “فراگیر” میتواند نشانهای از طیف وسیعی از مشکلات باشد، مانند عفونت معده، آلرژی غذایی یا گاز ساده. سپس درد موضعی وجود دارد که در ناحیه بسیار خاص و مشخصی از شکم احساس میشود – این نوع درد معمولاً مستقیماً از یک اندام، مانند آپاندیس هنگام التهاب و ایجاد آپاندیسیت، نشأت میگیرد.
بیماریهای مزمن نیز میتوانند باعث درد شکم شوند. بیماری کرون، سندرم روده تحریکپذیر، بیماری رفلاکس معده به مری، اندومتریوز و فتق از جمله این موارد هستند. همچنین ممکن است از زخمها، سنگ کیسه صفرا، سنگ کلیه و همانطور که همه زنان میدانند، گرفتگیهای قاعدگی دچار درد شکم شوید. عدم تحمل لاکتوز یا گلوکز نیز میتواند باعث درد معده شود.
پیشگیری از درد شکم
هنگامی که علائم شما شدید نیستند، معمولاً میتوانید با چند راهکار ساده از درد معده پیشگیری کرده یا آن را درمان کنید. این موارد میتوانند شامل:
- مسکنهای ساده مانند پاراستامول یا داروهای ضد اسپاسم مانند بوسکوپان
- آنتیاسیدها یا داروهای تسکیندهنده گاز
- استراحت
- نوشیدن مایعات فراوان
- حمام گرم یا استفاده از بطری آب گرم برای اعمال گرما به ناحیه مورد نظر.
سیگار کشیدن میتواند پوشش گلو را تحریک کرده و ناراحتی معده را بدتر کند، بنابراین ترک سیگار میتواند کمککننده باشد. همین امر در مورد الکل نیز صدق میکند، که هضم آن دشوار است و میتواند کبد و پوشش معده را تحریک کند.
علاوه بر این، حفظ سلامت عمومی خوب میتواند از بروز علل ساده درد معده در نطفه جلوگیری کند. بنابراین، ورزش منظم و رژیم غذایی حاوی فیبر فراوان به حفظ سلامت خوب روده کمک میکند. اجتناب از غذاهای محرک و غذاهایی که هضم آنها دشوار است نیز میتواند نقش داشته باشد، به عنوان مثال حذف غذاهای سرخشده، خامهای و چرب و غذاهایی که میدانید برایتان چالشبرانگیز هستند. علاوه بر این، درمانهای خانگی نیز ممکن است کمک کنند: برخی افراد به درمانهای گیاهی مانند نوشیدن منظم چای نعناع دشتی یا گنجاندن مقدار زیادی زنجبیل و آب آلوئه ورا در رژیم غذایی خود اعتقاد دارند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
چندین علامت هشداردهنده وجود دارد که در صورت تجربه آنها علاوه بر درد شکم، باید شما را به مراجعه به پزشک ترغیب کند. این موارد شامل:
- کاهش وزن بدون دلیل
- خستگی
- خونریزی
- تب
علاوه بر این، اگر درد شما با دارو برطرف نشد، ناگهان شدید شد و شکم شما را به فشار بسیار حساس کرد اما با دراز کشیدن ثابت و آرام بهتر شد، یا اگر درد به قفسه سینه شما منتشر شد، با پزشک مشورت کنید.